Là tỉnh miền núi, biên giới phía Đông Bắc Việt Nam, Hà Giang hiện là một trong những địa phương khó khăn nhất của cả nước với trên 84% là đồng bào dân tộc thiểu số, tỷ lệ hộ nghèo còn cao, xấp xỉ 50%. Tỉnh Hà Giang có chiều dài đường biên giới trên 277,5 km là điểm cực Bắc của Tổ quốc với điểm nhấn Cột cờ Lũng Cú. Diện tích đất tự nhiên Hà Giang là 792.755 ha, được chia thành 11 đơn vị hành chính, trong đó có 7 huyện biên giới với 34 xã, thị trấn biên giới.
Để giúp đồng bào các dân tộc tỉnh Hà Giang thoát nghèo, phát huy lợi thế về văn hóa, cảnh quan thiên nhiên đặc sắc, du lịch là hướng đi được Hà Giang ưu tiên lựa chọn trong phát triển kinh tế.
Người dân xã Túng Sán, huyện Hoàng Su Phì thu hái chè Shan tuyết. Ảnh: Nguyễn Chiến
Đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi
Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ năm 2021 đến năm 2025 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1719 ngày 14/10/2021, Chương trình thực hiện trên địa bàn tỉnh Hà Giang có 10 dự án và 12 tiểu dự án. Các dự án bao gồm: Giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt; quy hoạch, sắp xếp, bố trí ổn định dân cư ở những nơi cần thiết; Phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp, phát huy tiềm năng, thế mạnh của các vùng miền để sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị; đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu, phục vụ sản xuất, đời sống trong vùng đồng bào DTTS và miền núi; phát triển giáo dục đào tạo nâng cao nguồn nhân lực; bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các DTTS và phát triển du lịch; chăm sóc sức khỏe Nhân dân, nâng cao thể trạng, tầm vóc người DTTS và phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em; thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em; đầu tư phát triển nhóm dân tộc rất ít người, nhóm dân tộc còn nhiều khó khăn; truyền thông, tuyên truyền, vận động trong vùng đồng bào DTTS và miền núi. Tổng kết hoạch vốn đối với 10 dự án thành phần thực hiện Chương trình giai đoạn 2021-2025 hơn 8.730 tỷ đồng, trong đó vốn Trung ương gần 7.779 tỷ đồng, còn lại là vốn đối ứng của địa phương và các nguồn vốn khác.
Các đồng chí lãnh đạo tỉnh Hà Giang thăm và kiểm tra các mô hình phát triển kinh tế tại huyện Mèo Vạc.
Ông Triệu Trung Hiệp, Trưởng ban Dân tộc tỉnh Hà Giang cho biết: Để đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, Hà Giang đã thực hiện đồng bộ các giải pháp về kết nối thị trường, kết nối cung cầu lao động, tư vấn giới thiệu việc làm cho người lao động, hỗ trợ vốn vay ưu đãi cho đồng bào dân tộc phát triển kinh tế…
Trong năm 2022, Hà Giang đã đào tạo nghề cho 10.836 người đạt 135% kế hoạch; giới thiệu 26 doanh nghiệp về cơ sở tuyển dụng lao động đi làm việc tại các khu công nghiệp; 08 doanh nghiệp tư vấn, tuyển chọn lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; tổ chức 250 hội nghị tư vấn giới thiệu vệc làm, học nghề, định hướng nghề nghiệp tại các xã, cụm xã trên địa bàn các huyện trong tỉnh cho trên 16.000 người.
Đặc biệt, UBND tỉnh Hà Giang đã trình Hội đồng nhân dân tỉnh ban hành Nghị quyết số 08/2022/NQ-HĐND ngày 15/7/2022 quy định cơ chế lồng ghép nguồn vốn giữa các chương trình mục tiêu quốc gia, giữa các chương trình MTQG và dự án, chương trình khác trên địa bàn tỉnh Hà Giang đến năm 2025. Trong đó, quy định việc lồng ghép nguồn vốn để thực hiện hỗ trợ phát triển sản xuất; thực hiện lồng ghép nguồn vốn để thực hiện hoạt động đào tạo nâng cao kỹ năng nghề nghiệp; lồng ghép nguồn vốn thực hiện các hoạt động kiểm tra, đánh giá, hội nghị triển khai thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia các cấp.
Những thửa ruộng bậc thang lúa chín vàng là thế mạnh về phát triển du lịch để nâng cao đời sống kinh tế
của người dân huyện Hoàng Su Phì. Ảnh: dulichhagiang.com.vn
Một trong những điểm nổi bật của Hà Giang là các chính sách dân tộc được lồng ghép vào các chương trình phát triển kinh tế - du lịch gắn với tiềm năng của địa phương. Theo ông Đặng Quốc Sử - Giám đốc Trung tâm Thông tin Xúc tiến Du lịch - Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Giang, Du lịch Hà Giang 10 năm trở lại đây có tốc độ tăng trưởng hiện ở mức 2 con số. Thực tế, khi lượng khách du lịch đến với Hà Giang nhiều lên thì lượng tiêu thụ hàng hóa, các sản phẩm thủ công mỹ nghệ ở các làng nghề càng sôi động. Nông sản của người dân được tiêu thụ tại chỗ thông qua các dịch vụ ăn uống của du khách, điều này đã tác động tốt đến phát triển kinh tế - xã hội và thu nhập của đồng bào dân tộc tại địa phương, bao gồm cả đồng bào DTTS.
Chính sách dân tộc góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo
Sản phẩm mật ong, bánh quế Tam Giác Mạch cùng các nông sản an toàn được bày bán phục vụ du khách
Ông Triệu Trung Hiệp, Trưởng ban Dân tộc tỉnh Hà Giang chia sẻ: Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi là chương trình lớn được hiện trên địa bàn 2.063 thôn, tổ dân phố của 192 xã, phường, thị trấn thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số (trừ thị trấn Vĩnh Tuy - huyện Bắc Quang). Qua hơn 2 năm triển khai thực hiện, đã tác động rất lớn đến phát triển kinh tế -xã hội toàn tỉnh nói chung và đối với các xã khu vực III, Khu vực II, các thôn đặc biệt khó khăn vùng dân tộc thiểu số nói riêng.
Chính sách dân tộc đã tạo động lực trong phát triển kinh tế - xã hội tại vùng đồng bào DTTS ở Hà Giang.
(Ảnh: TTXVN)
Theo thống kê, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều toàn Tỉnh đến cuối năm 2022 (theo chuẩn nghèo mới áp dụng cho giai đoạn 2021-2025) là 49,95%. Số hộ nghèo toàn Tỉnh là 70.318 hộ, chiếm tỷ lệ 37,08%; số hộ cận nghèo là 24.409 hộ, chiếm tỷ lệ 12,87% tổng số hộ toàn Tỉnh. Tỷ lệ giảm nghèo trong năm 2022 đạt 5,17%, giảm 8.889 hộ nghèo và cận nghèo, vượt chỉ tiêu Trung ương giao cho Hà Giang là 1,17% (Trung ương giao cho Hà Giang là 4%). Với tốc độ giảm nghèo bình quân 4%, trong đó huyện nghèo giảm 6%/năm, dự báo đến cuối năm 2025, toàn tỉnh Hà Giang giảm được trên 38.625 hộ nghèo đa chiều, tỷ lệ nghèo đa chiều giảm từ 55,12% đầu năm 2022 xuống còn dưới 37,75%, trong đó hai huyện Quản Bạ và Bắc Mê, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều còn dưới 40% - thoát khỏi tình trạng nghèo, đặc biệt khó khăn. Dự báo đạt mục tiêu được Thủ tướng Chính phủ giao.
Làm đường bê tông nông thôn ở xã Ngam La, huyện Yên Minh
Có thể khẳng định, chính sách dân tộc gắn liền với phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi tỉnh Hà Giang đã mang lại những kết quả tích cực cho người dân. Tuy nhiên để đạt được những mục tiêu đề ra, Hà Giang cần có cách làm sáng tạo hơn trong huy động nguồn lực, nhất là nguồn lực xã hội hóa. Ngân sách Nhà nước chủ yếu mang tính hỗ trợ, định hướng, chú trọng đến kết quả đầu ra; phân cấp, trao quyền chủ động cho cơ sở, người dân và cộng đồng; tăng cường sinh hoạt, đối thoại phát huy cao dân chủ cơ sở, công khai, minh bạch trong quản lý, sử dụng nguồn lực, bảo đảm sử dụng hiệu quả. Tăng cường kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn và tháo gỡ khó khăn cho cơ sở; định kỳ đánh giá, chấn chỉnh kịp thời những hạn chế yếu kém. Quan tâm đúng mức công tác sơ kết, tổng kết, khen thưởng, vinh danh các tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến, tạo phong trào thi đua sâu rộng, thiết thực và hiệu quả.
Hà Giang có 96,2% hộ dân được sử dụng điện lưới quốc gia
Mặt khác, cần tiếp tục đổi mới phương pháp, hình thức tuyên truyền, tập trung chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan truyền thông đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến sâu rộng các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về các chương trình mục tiêu quốc gia, tạo sự đồng thuận cao trong quá trình triển khai thực hiện. Khẩn trương hoàn thành các thủ tục phê duyệt dự án đầu tư, dự án, mô hình hỗ trợ phát triển sản xuất và các nhiệm vụ khác trong thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia theo đúng quy định. Đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước trong việc triển khai thực hiện. Thực hiện tốt phương châm “Nhà nước và Nhân dân cùng làm”, thực hiện công khai dân chủ từ cơ sở, phát huy quyền làm chủ và sự tham gia đầy đủ của người dân…/.
Trọng Nghĩa